Factsheet

ganzenbeheer

Afschot

INVLOED PARTNERBAND EN REPRODUCTIE

Het reproductiesucces van ganzen lijkt ook gerelateerd te zijn aan de partnersituatie. Zo heeft een studie over brandganzen aangetoond dat koppels brandganzen die voor een langere tijd samen zijn meer nakomelingen produceren (Black, 2001). Forslund & Larsson (1991) heeft aangetoond dat partnerruil bij brandganzen leidde tot een vermindering van het voortplantingssucces en dus partnerbehoud voordelig is.

Of de lagere voortplantingssucces bij nieuwe partners komt door de minder sterke partnerband of door minder levenservaring van de nieuwe partner of een combinatie hiervan is niet geheel duidelijk. (Forslund & Larsson, 1991, Nilsson & Persson, 2001).

Het voortplantingssucces van nieuwe paren lijkt te stijgen met een langere duur van de partnerband. Uit onderzoek bleek dat vijf maanden voldoende is voor het opbouwen v n een partnerband die sterk genoeg is om tenminste één kuiken groot te brengen. Om een maximale verlaging van broedsucces te bereiken, moet de afschot in de winter of in het voorjaar plaatsvinden. Bij het doden van partners in de zomer of herfst hebben de ganzen al succesvol gebroed en te veel tijd om weer een partnerband op te bouwen tot het volgende broedseizoen (Nilsson & Persson, 2001).

Het verstoren van partnerbanden door afschot van ten minste één individu van een ganzenpaar resulteert erin dat de reproductie tenminste voor één broedseizoen kan worden voorkomen. Daarnaast kan de reproductie in de volgende jaren mogelijk verlaagd worden als het afschot in de juiste periode plaatsvindt.

AFSCHOT BROEDENDE GANZEN OP HET NEST

Intensief beheer in een gebied kan ervoor zorgen dat volwassen ganzen een gebied gaan vermijden en er vooral jonge onervaren ganzen aanwezig zijn. Door generiek afschot in broedgebieden (niet op het nest) is over de tijd dus de kans op het neerschieten van jonge ganzen vele malen groter dan het doden van voortplantende ganzen (van Eerbeek, 2013). Door afschot op het nest blijft het ook bij een verandering van leeftijdsamenstelling in een gebied mogelijk vooral de voortplantende ganzen effectief te beheren.

Ook bij deze aanpak is op te merken dat vrijgekomen nestlocaties weer kunnen worden opgevuld door niet-broedende ganzen. Een jaarlijkse uitvoering gedurende de hele broed periode is dus cruciaal voor effectief beheer (Voslamber et al. 2004).

Gezien dierenwelzijn kan afschot op het nest het dierenleed bij dodelijk beheer verminderen doordat de jager vanaf een kleinere afstand kan schieten en zo de kans op een dodelijk schot vergoot. Dit zou het aantal verwonde dieren kunnen verminderen.

Daarentegen is de regulatie van verstoring in broedgebieden bij afschot op het nest moeilijker omdat het beheer in broedgebieden moet worden uitgevoerd wat vaak ook natuurgebieden zijn. Ganzen zijn koloniebroeders wat het wel weer makkelijker maakt een groter aantal ganzen te beheren in een relatief klein gebied. Helaas kan het beheren van ganzen op het nest er ook toe leiden dat ganzen na verloop van tijd hun nesten beter verbergen, waardoor de benodigde inspanning en verstoring in natuurgebieden kan stijgen. Deze complexiteit maakt het inschatten van de mate van verstoring moeilijk.